Ergonomia stanowiska pracy

Mówiąc o ergonomii stanowiska pracy często na myśl przychodzą nam zasady BHP i Państwowa Inspekcja Pracy. Warto jednak spojrzeć szerzej na temat i sprawdzić w jakim zakresie odpowiednie przystosowanie stanowiska pracy może wpłynąć na efektywność naszych pracowników. Szczególnie tych, którzy czas pracy spędzają przy biurku, wpatrując się przez kilka godzin w monitor.

• Czy wiesz ile czasu spędzasz… siedząc?
• Ergonomia – efektywność?
• Miejsce pracy - Gra warta świeczki

Ergonomia jest nauką interdyscyplinarną i korzysta z wielu dziedzin naukowych m.in.: psychologii, organizacji pracy, socjologii, fizjologii czy higieny pracy. A więc nie chodzi jedynie o techniczny aspekt naszego miejsca pracy - to w jakiej odległości znajduje się monitor czy jak duże biurko mamy do dyspozycji. Specjaliści zajmujący się ergonomią wyróżniają jej dwa rodzaje – ergonomię koncepcyjną oraz ergonomię korekcyjną.

Pierwsza z nich wykorzystywana jest już w momencie tworzenia stanowiska pracy, co ciekawe zakłada ona nie tylko projektowanie fizycznego miejsca dla pracownika, ale także stosowność wykorzystywanych maszyn lub oprogramowania. Specjaliści oceniają czy ich zakup jest dla firmy opłacalny. Natomiast ergonomia korekcyjna – jak sama nazwa wskazuje – odnosi się do działań mających na celu niwelowanie wszelkiego rodzaju niedociągnięć związanych z istniejącym już stanowiskiem pracy. Ciekawy przykładem zastosowania ergonomii korekcyjnej jest… skrócenie czasu pracy.

Specjaliści są jednomyślni w tej kwestii - jeśli pracownik zbyt długo wykonuje swoje obowiązki – naraża swoje zdrowie, a ponadto spada jego efektywność. Całe szczęście, aby wyłapać takie zjawisko w swojej firmie nie potrzebujesz zewnętrznego audytora, a jedynie – dobry program do rejestracji czasu pracy, dzięki któremu będziesz mógł określić czy Twój zespół nie pracuje zbyt długo, przynosząc sobie i Twojemu przedsiębiorstwu więcej szkody niż pożytku.

Czy wiesz ile czasu spędzasz… siedząc?

Wykonujesz swoją pracę głównie przy komputerze, przez 8-10 h piszesz, klikasz myszką lub pochylasz się nad wydrukami dokumentów. Niestety taki tryb pracy ma niewiele wspólnego z ergonomicznym podejściem. Długie pozostawanie w pozycji zastanej – siedzącej, prowadzi do szeregu dolegliwości, które początkowo mogą wydawać się oznakami zmęczenia – bóle głowy, bóle kręgosłupa, bóle barku, poranne drętwienie rąk czy permanentne uczucie obciążenia w okolicy barku. Niestety są to pierwsze symptomy zwyrodnień i przeciążeń określonych grup mięśni, spowodowanych długotrwałą pracą z głową pochyloną do przodu np. w kierunku monitora czy papierowych dokumentów nad którymi każdego dnia spędzamy od kilku do kilkunastu godzin.

No właśnie… czy wiesz ile tak naprawdę czasu spędzasz przy komputerze? Bez odpowiedniego programu do liczenia czasu pracy ciężko to określić, ponieważ nasze deklaracje (mimo dobrej woli) często dalekie są od stanu rzeczywistego. Zatem aplikacja do rejestracji czasu pracy pomoże nie tylko zoptymalizować rentowność prowadzonych przez firmę działań, usprawnić procesy biurowe czy komunikację, ale także pokaże czy nasi pracownicy nie spędzają zbyt dużo czasu przed ekranami monitorów.

Ergonomia – efektywność?

Ergonomia miejsca pracy to także efektywność pracowników. Pamiętajmy, że dłuższe siedzenie przy komputerze nie oznacza lepiej lub więcej wykonanej pracy. Zazwyczaj jest dokładnie na odwrót. Długotrwałe przesiadywanie przed komputerem lub dokumentami nie sprzyja utrzymaniu odpowiedniego stanu skupienia przez co wykonujemy dłużej dane czynności (więcej na temat efektywności możesz przeczytać w naszym artykule "Efektywność w czasach rozproszenia"). Krótkie – dosłownie 5-cio minutowe przerwy na każdą godzinę pracy przy biurku, nie tylko są ukłonem w stronę zdrowia pracownika, ale także poprawiają jego wydajność, pozwalają na chwilowe oderwanie się, co w konsekwencji poprawi koncentrację. Korzystając z programu do rozliczania czasu pracy w łatwy sposób można mieć kontrolę nad tym jak długo pracowaliśmy przy monitorze komputera i kiedy należy zrobić przerwę, aby nie stracić efektywności.

Miejsce pracy

Mówiąc o ergonomii miejsca pracy nie można zapomnieć o aspektach technicznych takich jak odpowiednie oświetlenie, biurko dostosowane do wzrostu pracownika czy wygodny fotel z podparciem dla pleców. Niestety przepisy dotyczące redukcji zagrożeń związanych z pracą przy komputerze pochodzą z czasów gdy monitory zajmowały połowę biurka, a urządzenia przenośne takie jak laptop były rzadkością. Niemniej jednak Państwowa Inspekcja Pracy badając firmy pod względem ergonomicznych miejsc pracy sprawdza m.in. takie elementy jak krzesło z możliwością regulacji, monitor ustawiony na wysokości wzroku czy biurko, które umożliwi swobodne posługiwanie się myszą.

Co ciekawe przepisy mówią o zachowaniu odpowiednich odległości między ekranami, niestety nie uwzględnią postępu technologicznego, jaki dokonał się w ciągu ostatnich 20 lat i dotyczą monitorów kineskopowych. Obecne przepisy mogą wydawać się oderwane od rzeczywistości, warto jednak we własnym zakresie zadbać o to, aby pracownikom zapewnić optymalne warunki do pracy - fotele powinny być regulowane, biurko na tyle duże, aby można było swobodnie położyć na nim ręce. Ważny jest też monitor.

Bardzo często wygodnie pracuje się mając przed sobą dwa ekrany – co więcej badania potwierdzają, że osoby pracujące przy komputerze są 10-15% bardziej produktywne i popełniają o 33% mniej błędów, gdy korzystają z dwóch lub trzech ekranów [1]. Dzięki dwóm monitorom nie trzeba przełączać się nieustannie między jednym widokiem, a drugim, co w przypadku jednego ekranu jest bardzo uciążliwe i rozpraszające. Monitor powinien mieć także odpowiednio skonfigurowane parametry: kontrast powyżej 1000:1, jasność min. 250 cd/m2 przy czym warto pamiętać, aby jasność dostosować do natężenia światła przy jakim aktualnie pracujesz. Równie ważna jest rozdzielczość ekranu – im większa rozdzielczość tym ostrzejszy obraz. Mając na uwadze fakt, że nasze oczy wpatrują się większość czasu w ekrany – komputera czy smartphona – warto zainwestować w dobry monitor, tym bardziej, że w obecnych czasach nie jest to duży koszt.

Pamiętajmy też, że nie można stale pracować na laptopie, bez podłączonego monitora. Laptop powinien być na odpowiedniej wysokości, tak abyśmy nie musieli ciągle się nad nim pochylać. Do niego powinna być podłączona osobna klawiatura. Pamiętajmy, że ergonomiczne stanowisko pracy to takie, które jest przystosowane do możliwości psychofizycznych człowieka i stwarza mu optymalne warunki do wykonywania powierzonych mu zadań.

Gra warta świeczki

W dzisiejszych czasach wynikiem pracy wielu z nas są dokumenty elektroniczne – nic więc dziwnego, że lwią część obowiązków wykonujemy z poziomu biurka. Warto zatem dołożyć wszelkich starań, aby praca ta była wykonywa możliwie jak najefektywniej i bezpiecznie – szczególnie, że nasz kręgosłup nie został przystosowany do siedzącego trybu pracy i potrzebuje odpowiedniego traktowania by nie dać się we znaki. Oprócz zapewnienia sobie i pracownikom odpowiednich warunków technicznych, warto zwrócić uwagę na to jak długo pracownicy siedzą przy biurkach. Elektroniczny program do ewidencji czasu pracy pomoże zweryfikować ilość czasu jaką współpracownicy spędzają przed monitorami. Dzięki zgromadzony danym, będzie można wyciągnąć stosowne wnioski i wprowadzić zmiany mające na celu optymalizację pracy Twojej kancelarii. Takie rozwiązanie podpowie też jak mierzyć efektywność pracy – bo niekoniecznie więcej czasu spędzonego przed monitorem oznacza lepsze efekty. Wręcz przeciwnie – powinniśmy pracować mądrzej, a nie ciężej.

Jeśli chcesz sprawdzić jak sytuacja wygląda w Twojej kancelarii – nie czekaj dłużej – skorzystaj z bezpłatnej wersji próbnej programu do ewidencji czasu pracy WorkTime Expert i sprawdź czy Ty i Twoi współpracownicy nie spędzacie zbyt dużo czasu przed monitorem, obniżając swoją efektywność i narażając się na mniejsze zyski.

[1] Ergonomia pracy przy komputerze, http://pracujkomfortowo.pl/o-ergonomii/ergonomia-pracy-przy-komputerze/